Het leven kan soms beklemmend voelen, het enige wat mensen in mindere tijden staande houdt is hoop, het geloof dat het goed komt en zal beteren maar soms kan er zo veel tegengaan dat je alle hoop dreigt te verliezen en het negatieve denken het overneemt. De angst neemt het over en geeft pijn en die pijn leidt weer tot meer angst, een cyclus die eens ontstaan moeilijk te doorbreken valt. Toch mag je nooit opgeven want uit het slechte kan ook weer goed ontstaan. Omgaan met depressie is een zoektocht en Cellbuilding indiceert in deze blog een kort inzicht op het leven met een depressie en hoopt dat dit inzicht kan zorgen voor meer begrip voor en inleving in deze situatie voor al wie erbij betrokken is.
Een mens raakt niet in een depressie van de ene op de andere dag, het is een gevoel dat je denken langzaam inneemt, stap voor stap, het is geen put waar je zo maar direct in valt. De meesten die in een depressie terechtkomen leven al een tijdje op het randje van fysieke of mentale overbelasting maar hebben nog net voldoende zin om niet op te geven tot op de dag dat er iets helemaal knapt, dikwijls gebeurt dit door de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overlopen. Het kan een fysiek conflict zijn zoals het oplopen van een kwetsuur, ziekte of het kan een mentaal conflict zijn zoals ruzie met je partner. Aan de basis van vele depressies liggen dikwijls onverwerkte conflicten uit het verleden, zaken die je als mens hebben gekwetst in je kindertijd, kleine of grote trauma’s, dingen die niet werden uitgesproken en je zelfbeeld en waardegevoel als mens hebben beschadigd. Het leven kan soms echt klote zijn, ieder huisje heeft zijn kruisje, maar voor sommige mensen is dat kruisje soms een lange lijdensweg of kruistocht en lijkt de dood helaas soms nog de enige uitweg. Ik ben persoonlijk van mening dat zo lang er leven is, er ook hoop is en als je dan toch gedwongen werd om wat tijd op deze plek te moeten doorbrengen dan kun je er maar beter het beste van maken en het savoureren. Net zoals het goede zo maar kan veranderen in het slechte kan ook het slechte zo maar veranderen in het goede. Maar hoe lang kan iemand zonder een mooi uitzicht blijven geloven in beter, hoe lang kan iemand in het duister tasten zonder houvast, hoeveel hoop kan iemand koesteren als alle tekens niet veel goeds voorspellen?
Het is niet mijn bedoeling daar een antwoord op te geven want dit is voor ieder mens die met een depressie kampt anders, ik wil gewoon graag een aantal zaken indiceren die naar mijn gevoel kunnen helpen. Het is zeer belangrijk dat de omgeving zo goed mogelijk probeert te reageren om de zaak niet erger te maken want hoe makkelijk het ook lijkt voor de omgeving om het roer om te draaien voor degene die in een diepe depressie zit is het dat al lang niet meer. Wie in een depressie zit heeft namelijk weinig of geen controle meer over zijn denken, niet alleen zijn geest maar ook zijn lichaam is ziek, zijn hormonenstofwisseling produceert meer afbrekende stoffen dan herstellende. Vandaar ook dat fysieke klachten niet zullen uitblijven en het dikwijls een echte lijdensweg wordt, het is een diepe put waar men niet zomaar kan uitspringen maar stukje bij stukje zal moeten uitkruipen en waar terugval in de beginfase makkelijk gebeurt.
Soms wordt een depressie voorafgegaan door een burn-out, een burn-out zorgt ervoor dat je geen reserves meer hebt, geen weerbaarheid, je wil nog wel maar je lichaam weigert alle dienst, je verliest alle controle over je leven en kan minder en minder genieten, soms ook door fysieke pijnen die chronisch geworden zijn, net omdat je een vechter geweest bent en geen opgever. Wie met een burn-out zit zal ook alle discussies en conflicten willen vermijden omdat dit teveel energie vraagt, energie die er niet meer is. In tegenstelling tot wat sommigen durven denken zijn mensen die een burn-out hebben geen luie mensen of profiteurs maar net harde werkers die zeer toegewijd zijn aan hun job en veel langer over hun grenzen kunnen gaan dan de meesten. Op een bepaald moment is het eigen geloof in verbeteren er zo goed als niet meer en dan neigt de depressie. Wie in een depressie belandt voelt zich helemaal mislukt en begint zich vragen te stellen over de zin van alles, wie op dat moment niet de juiste aandacht krijgt begint zichzelf meer en meer terug te trekken uit de maatschappij en wil niemand meer tot last zijn en wil niet meer schitteren in de zon maar verdwijnen in het donker.
Er zijn verschillende fasen om van het licht in het donker te belanden, sommige mensen begrijpen niet dat mensen die in een depressie zitten en zich niet goed voelen liever in het donker zitten dan in het licht. Het licht, zonlicht, geeft toch nieuwe energie en laat alles er beter uitzien? Tot op een zeker punt is dat ook zo, in de eerste fase van zich ongelukkig voelen is het licht voor de meesten inderdaad nog een gevoel van hoop dat het wel zal beteren, maar voor wie al wat dieper zit maakt het licht net de confrontatie met het conflict groter. Je hebt geen behoefte meer aan het licht, het licht is op dat moment een schone schijn geworden, je wil het gevoel van het ongelukkig zijn net niet gaan belichten. De omgeving denkt dan dikwijls onterecht dat wie zich zo slecht voelt en niets meer met hen te maken wil hebben gewoon jaloers is op wie zich beter voelt en gewoon niet in staat is om hun geluk te kunnen verdragen, dit is echter niet de echte reden. Mensen die depressief zijn gaan het licht en het geluk van anderen net uit de weg omdat ze de energie gewoon niet meer hebben om te delen in de lach en het plezier en willen net het plezier van een ander niet bederven met hun humeur. Ze hebben op een bepaald moment ook niet meer de kracht om te doen alsof omdat ze zich nadien nog leger voelen, maar ze gunnen het anderen zeker wel om gelukkig te zijn ondanks dat ze zichzelf heel slecht voelen, uiteraard hebben ze wel een gevoel van onrechtvaardigheid, niet tegen degenen die gelukkig zijn want net omdat ze weten hoe slecht het voelt om niet gelukkig te zijn gunnen ze iedere mens het geluk.
Sommigen die al heel lang in het donker zitten zetten helaas de stap naar het niets en stappen uit het leven. De meesten die deze stap zetten zijn degenen die in hun directe omgeving ook geen begrip meer vinden en in de steek worden gelaten, er is dan in hun denken ook niets meer om nog voor te leven. Enkelen doen dit omdat ze hun omgeving ook niet langer tot last willen zijn en doen dit soms uit angst om op een dag toch in de steek te worden gelaten en er die mislukking ook nog te moeten bij te nemen.
Niemand wil zich als mens depressief voelen, niemand vraagt erom, besef dat goed, het is niet iets waar je voor kiest maar het is een gevoel, een staat van zijn waar je langzaam wordt door ingenomen. Uiteraard zijn er wel mensen die een groter risico lopen om in een depressie terecht te komen, het kan in je aard liggen en ook te maken hebben met erfelijkheid. Dikwijls zijn het mensen die van kinds af aan reeds bezig waren met de kwetsbaarheid van het leven, waar andere kinderen de dood langer zagen als iets abstract en pas veel later in het leven de confrontatie en het conflict met de diepere betekenis van de dood voelden was de dood voor sommige kinderen al van heel jonge leeftijd heel concreet en een bedreiging voor het zich goed voelen.
Als je in je omgeving samenleeft met iemand die depressief is geef hem of haar dan tijd, probeer zeker niet altijd het zonnetje te zijn want dat maakt het niet beter, heb geduld en praat veel met elkaar, praten is echt heel belangrijk, forceer niets, het is goed om samen buiten te komen en je niet volledig te isoleren maar vermijd drukke bedoeningen. Het kan soms zwaar zijn om je wat terug te trekken van familie of vrienden, maar zet iemand die depressief is niet voor voldongen feiten en geef hun geen schuldgevoelens want dan duw je hen nog dieper in de put. Het laatste wat ze willen is hun omgeving tekortdoen en hen ongelukkig maken, want geloof me, ze zijn zich zeer bewust van wat hun situatie aanricht maar ze staan machteloos tegenover dat gevoel dat hun normaal functioneren heeft ingenomen. De natuur doet meestal goed voor wie depressief is, net als beweging en sporten, maar het kan best zijn dat zelfs dat tijdens de moeilijkste fase al te veel is, de confrontatie met al wat hun eigenlijk gelukkig maakte kan soms voor nog meer slecht gevoel zorgen. Ondersteuning met medicatie kan zeker helpen, alleen liefst zeer gedoseerd en niet in die dosis dat het alle realiteitsbesef wegneemt.
Een depressie is niet iets waar je voor kiest maar het is een gevoel, een staat van zijn waar je langzaam wordt door ingenomen
Bedenk ook dat mensen die depressief zijn het spreekwoordelijke glas eerder halfleeg zien dan halfvol, het zal tijd vragen om weer te durven geloven en vertrouwen in het goede want dat is ook een kenmerk van wie depressief is, bang worden voor wat geluk. Depressieve mensen zijn soms zo bang geworden voor wat geluk en meeval dat ze de indruk geven niet meer gelukkig te willen zijn en dat wordt hun dan soms kwalijk genomen. Wel dat is verkeerd gedacht, diep van binnen willen ze niets liever dan gelukkig zijn maar ze zijn zo bang geworden voor de mogelijke teleurstelling dat ze zich al willen beschermen door niet te snel te juichen. Het is dan ook beter om te spreken zonder superlatieven en gewoon te blijven en niet overenthousiast te zijn als er zich een goed moment voordoet, zeggen dat het nu eigenlijk wel meevalt en toch wel een genietbaar moment is doet hen meer goed dan te zeggen dat ze een topmoment genieten en nu toch alle reden hebben om terug gelukkig te zijn en terug kunnen geloven in een ommekeer. Mensen die in een depressie zitten kun je niet naar de oppervlakte trekken maar moet je de kans geven om vanuit het diepe langzaam naar de oppervlakte te drijven, begrijp dat ze al een lange tijd niet meer in dezelfde wereld leven zoals jij die ziet en ervaart, het donker is voor hen na alle ellende een veilige plek geworden.
Er bestaan verschillende niveaus van depressie die wetenschappelijk ingedeeld zijn, Cellbuilding indiceert enkel een inzicht in de primaire levensconflict-gevoelsvormen die kunnen leiden naar een depressie. Sommige mensen zijn gevoeliger voor depressies dan anderen, die gevoeligheid heeft meestal te maken met het verleden en de omgeving waarin men als kind is kunnen opgroeien. Uiteraard speelt naast de omgeving waarin men opgroeit en zich ontwikkelt ook de biologische invloed een grote rol, zo is de erfelijkheid ook een belangrijke factor in de aanleg voor een depressievere gemoedstoestand en is het ook mogelijk dat het neurotransmittersysteem dat bepalend is voor het produceren van stoffen die onze gemoedstoestand beïnvloeden niet goed werkt. Maar misschien wel de belangrijkste factor die ons gevoelig maakt voor een depressie is de perceptie op ons zelfbeeld. Het is vanuit de perceptie van het ego, zeg maar het zelfbeeld dat ons waardegevoel als mens wordt bepaald, wie zich niet goed in zijn vel voelt en een laag zelfbeeld heeft zal veel gemakkelijker in een depressie belanden. Algemeen kan men stellen dat een depressie een zieke geestestoestand is die het leven in een sluier van zinloosheid wikkelt, zeg maar een mistdeken waaronder de slechte gedachte wordt gevoed met twijfels en angsten.
Wie een laag zelfbeeld heeft en een laag waardegevoel als mens, zal gevoeliger zijn aan een depressie, zeker in een wereld waar geen kwetsbaarheid mag getoond worden en waar het prestatiebereik als grootste voorwaarde geldt om zich gelukkig te kunnen voelen.
Vele mensen hebben het moeilijker met de zingeving van het leven, de dood weegt te veel door op hun welbevinden in het leven waardoor het leven te bedreigend aanvoelt wat kan leiden tot een depressie.
Sommige mensen hebben een te groot rechtvaardigheidsgevoel en hebben het niet gemakkelijk met een maatschappij waar waarden en normen met de voeten worden getreden door een groot machtsmisbruik, het gevoel van onmacht en het zien hoe mensen worden gemanipuleerd en misbruikt kan voor zoveel ergernis zorgen dat men er depressief van wordt.
Zeker wie vooral fysiek ingesteld is en zijn geluk voor een groot deel laat bepalen door wat hij fysiek kan presteren of hoe hij er uitziet zal gevoeliger zijn om in een depressie te belanden wanneer hij met een fysiek conflict geconfronteerd wordt, hetzij door ouderdom of door ziekte of letsel. Topsporters zijn heel gevoelig aan deze conflictvorm en raken heel makkelijk in een depressie na hun actieve carrière of wanneer ze te maken krijgen met een ernstige blessure. Veel mensen hebben het ook moeilijk met het ouder worden en het aftakelingsproces in een wereld waar het uiterlijk te zeer aanwezig is als essentiële factor om je gelukkig te kunnen voelen.
Zoals al eerder gezegd spring je niet uit de put, je zal er moeten uitkruipen, stap voor stap, met vallen en opstaan. Er zal geen constante evolutielijn van verbetering zijn maar een ongelijk golvende, het is wel belangrijk om dit in te zien en te begrijpen, als je weet dat er ook na de mindere periodes altijd weer betere komen is dit een hoopgevende houvast.
De eerste stap is durven toegeven dat je er zelf niet meer uit raakt, er rust te veel schaamte op het aspect dat je niet normaal kunt functioneren terwijl er uiterlijk schijnbaar niets aan je ontbreekt. Praat er over met een vertrouwenspersoon en zet je schaamte opzij.
Je springt niet uit de put, je kruipt er stap voor stap uit
Zoek niet altijd naar het licht in het donker maar probeer verlichting te vinden in het donker (Kris Moernaut – Reflections of Awareness)
Hoe je naar iets kijkt of kan kijken kan veel veranderen, hoe slecht je situatie ook is, soms kan alleen een grote steen die je weg verspert ervoor zorgen dat je tijdig een andere richting kiest om niet verloren te lopen met jezelf.
Zoek psychische en medische hulp wanneer je echt niet meer in staat bent om uit de impasse te raken en de angst je zo heeft ingenomen dat je zenuwstelsel uit evenwicht is waardoor je alle controle verliest op je welbevinden, in dergelijke gevallen heb je aanvullende medicatie nodig die inwerkt op je neurotransmitterssysteem om je weer op weg te helpen.