Hoe kan je beter omgaan met hoogsensitiviteit?

12-11-2019
Hoogsensitief

Bewegen tussen hart en ziel zoals een kat in de porseleinkast zonder iets te breken van de menselijke waardigheid

HSP – hoogsensitief persoon

Het volgende inzicht heb ik niet enkel geschreven voor mensen die zelf hoogsensitief zijn maar ook voor mensen die leven met een HSP of hoogsensitief persoon. Ik hoop dat dit inzicht ertoe kan bijdragen dat hoogsensitieven zichzelf beter leren begrijpen en voortaan ook beter begrepen worden door hun medemensen en dat ze ook de ruimte kunnen krijgen om tot hun volle potentieel uit te groeien.

Hoogsensitieve mensen die zich goed voelen kunnen zorgen voor een betere wereld en zijn echt in staat om sociale en professionele relaties te verbeteren, ze zijn niet zweverig maar juist heel doordacht en kunnen situaties zeer goed inschatten. Zelf ben ik ook hoogsensitief geboren, het is een bepaald gen dat in je zit waardoor je gevoeliger in het leven staat, soms lijkt het eerder een handicap en maakt het alles moeilijker maar eigenlijk zou ik het niet meer willen missen omdat het een extra menselijke dimensie aan het leven geeft voor mezelf en voor anderen.

Ongeveer 15% van de bevolking is hoogsensitief maar het is niet bij allemaal even uitgesproken, ook al zijn hoogsensitieve mensen zeer gevoelig, toch wil dit zeker niet zeggen dat zij bij de eerste de beste pakkende gebeurtenis in tranen zullen uitbarsten. Dit komt omdat hoogsensitieven als kind reeds met de kwetsbaarheid van het mens zijn en met zingeving bezig waren. Veel meer dan andere kinderen waren ze zich al bewust van hoe onrechtvaardig het leven soms kan zijn, ze waren als het ware altijd voorbereid op het ergste waardoor het shockeffect van de eerste emotionele klap bij een tragische gebeurtenis bij hen eigenlijk al verwerkt is. Dit wil niet zeggen dat de pijn niet even sterk aangevoeld wordt vanbinnen maar ze zullen eerder lijden in stilte en het verdriet dat ze voelen zal wel voor altijd een indruk nalaten en hun verdere leven een betekenis krijgen. Als ze huilen is het eerder uit onmacht en uit het onrecht van de situatie waarmee ze geconfronteerd worden.

Zintuigen op scherp

Bij hoogsensitieven komt alles gewoon harder binnen, fysieke en mentale prikkels worden sterker waargenomen, geluiden, smaken en geuren worden intensiever opgevangen, maar ook menselijk gedrag zoals reacties, gewoontes en opmerkingen worden sterker aangevoeld. Zo hebben hoogsensitieven dikwijls problemen met fel licht, het zonlicht kan zo sterk binnenkomen dat ze echt moeten wegkijken of hun ogen even moeten sluiten, ook verdragen ze de sterke winterzon niet zo goed, het komt zelfs voor dat zij door het discomfort onmiddellijk fysieke huidreacties gaan vertonen. Bij het horen van ijzer op ijzer van een voorbijrijdende goederentrein lijkt het of hun ganse lichaam uiteen getrokken wordt.

Hoogsensitief

Hoogsensitieven zijn dikwijls ook gevoeliger aan temperatuurverschillen, ze verdragen het moeilijker wanneer het plots van warm naar koud weer verandert. Pijn wordt ook sterker gewaargeworden door hoogsensitieve mensen waardoor het makkelijker leidt tot chronische pathologieën omdat de pijn sneller begint te wegen op het algemeen welbevinden en pijn mentaal tot meer angstgevoelens zal leiden. Bij hoogsensitieven moet men zeer voorzichtig zijn met medicatie, soms reageren ze veel sneller op een kleine dosis dan de gemiddelde mens maar het kan evengoed zijn dat ze net meer medicatie nodig hebben omdat ze het effect meer dan anderen kunnen versterken of verzwakken door hun mentale ingesteldheid.

Hoogsensitieven hebben ook de neiging om aan alles te ruiken om te bepalen of iets veilig is om op te eten, ze hebben een sterk ontwikkelde intuïtie om situaties goed in te schatten en te anticiperen. Ze kunnen meer dan andere mensen herinneringen ophalen door deze aan geuren te koppelen, dit zou erop kunnen wijzen dat bij hoogsensitieven het hersendeel dat amygdala heet sterker ontwikkeld is of gevoeliger is.

Ondanks dat alles sterker en harder binnenkomt zou je kunnen denken dat de nuancefilter van emotionele perceptie bij hoogsensitieven minder goed werkt en ze minder in staat zijn om te relativeren, echter is het eigenlijk net andersom, wie hoogsensitief is heeft net een emofilter die fijngevoeliger is en heeft een sterkere perceptie op situaties en beleving. Hoogsensitieven hebben een groot inlevingsvermogen en voelen goed aan welke de geladenheid is van de aanwezige sfeer, ze rapen alles op wat er tussen mensen hangt en voelen de spanningen heel goed aan. Ze letten meer op details en zijn zeer visueel ingesteld, ze zullen een gezicht of een impressie niet gauw vergeten maar namen zullen ze minder onthouden.

Wie hoogsensitief is zal rekening houden met elk detail en een groter observatievermogen hebben op zijn omgeving. Hoogsensitieven kunnen een ruimte heel snel scannen en halen snel de essentie uit het geheel, ze hebben oog voor kwaliteit en afwerking. Ze hebben ook een sterk rechtvaardigheidsgevoel en gaan altijd op zoek naar een goed evenwicht tussen geven en nemen.

Is hoogsensitief zijn een sterkte of een zwakte?

Op zich is hoogsensitief zijn een zeer mooie eigenschap van diep menselijk zijn, hoogsensitieven zijn mensen die altijd rekening houden met de goedgevoelsbeleving van hun medemensen en zullen zich dikwijls wegcijferen voor anderen. Ze geven veel krediet en geven meer kansen aan hun medemens om zichzelf te corrigeren, maar wanneer hun tolerantiegrens is overschreden kunnen ze net heel hard uit de hoek komen, als hun emmertje volgelopen is dan is het ook echt vol en zullen ze dikwijls overreageren waar anderen misschien makkelijker afstand kunnen nemen. Velen schrikken dan ook soms van deze onkarakteristiek heftige reacties en denken dan onterecht dat ze zich in die persoon vergist hebben, maar ze hebben zich niet vergist, alleen komt er een grens aan hun goedaardigheid die je niet mag overschrijden maar deze ligt echt wel zeer ver m.a.w. als je dat punt hebt overschreden dan moet jezelf echt eens de vraag stellen of je niet te veel hebt genomen en te weinig hebt teruggegeven.

Het is niet altijd even makkelijk om je als hoogsensitieve in onze huidige maatschappij goed te voelen, er zijn te veel prikkels, te veel en te snelle veranderingen, hoogsensitieven hebben meer tijd nodig om aan iets nieuw te wennen, ook al zijn ze zeer perfectionistisch, toch hebben ze wel problemen met een prestatiemaatschappij waar alles draait om meer en beter. Hoogsensitieven vertoeven ook niet graag in grote massa-events of grote groepen, familiefeesten beleven ze liefst in kleine kring omdat ze in kleine ruimten waar veel mensen samen zijn overprikkeld worden door de verschillende energieën. Dit kost hen zo veel energie dat ze zich nadien helemaal leeggezogen voelen en mentaal moeten herstellen. Het feit dat hoogsensitieven professioneel en sociaal sterk geëngageerd zijn en altijd meer zullen proberen doen dan gemiddeld goed, maakt hen ook veel gevoeliger dan anderen om tegen een burn-out aan te lopen.

Hoogsensitief

Omgaan met hoogsensitieve mensen

Hoogsensitieve mensen zijn doorgaans zeer fijne mensen met een zuiver hart, ze zijn misschien kwetsbaarder dan anderen maar als je als partner of werkgever rekening met hen houdt zijn het mensen met heel sterke kwaliteiten die wel eens voor de positieve wending zouden kunnen zorgen waar je ook zelf beter van wordt. Het zijn mensen die vanwege hun overgevoeligheid en creativiteit er net kunnen voor zorgen dat jouw product of dienst wordt gepresenteerd met het juiste detail dat jouw klanten hun diepst menselijke raakt.

Heb je mensen in je omgeving die hoogsensitief zijn en wil je dat ze zich goed voelen zodat je kan meegenieten van hun bijzondere eigenschappen geef hen dan de vrijheid en de tijd zodat ze zich goed kunnen voelen, geef hen de ruimte om rust te vinden en pauzes in te lassen want als ze er zijn dan zijn ze zo veel meer aanwezig dan andere mensen en verbruiken ze zo veel meer energie. Zorg voor de juiste sfeer, een sfeer waar ze zich goed voelen, veel meer dan bij andere mensen staat of valt hun functioneren met de sfeer die een gebouw of ruimte uitstraalt of met de mentaliteit die er heerst. Geef hen de kans om een eigen nestje te bouwen en je zal meegenieten van de gouden eieren die ze erin leggen, het zijn zeer principiële mensen die waarden en normen hoog in het vaandel dragen.

Een hoogsensitief kind functioneert niet in een school waar het geen zekere mate van geborgenheid vindt in de ziel van het gebouw. Zo loopt de maatschappij veel talenten mis, kinderen die hoogsensitief zijn hebben ook meer tijd nodig en willen doorgaans ook iets langer kind blijven in plaats van snel volwassen te worden, dikwijls omdat ze al veel sneller dan andere kinderen beseffen dat de kindertijd misschien wel de mooiste tijd in het leven is omdat kind zijn ook meestal wil zeggen mogen dromen en een grotere verbondenheid hebben met de natuur en ook het intens beleven van tradities. Traditie is het beleven van bijzondere sferen en dit staat meestal in teken van vriendschap, liefde en gezelligheid, net dat wat hoogsensitieven enorm weten te appreciëren en waar ze zich goed bij voelen.

Voor velen kunnen hoogsensitieve mensen echt overkomen als moeilijke mensen omdat ze soms tegen alle wetmatigheden durven ingaan wanneer hun gevoel zegt dat het menswaardig niet correct is of niet goed voelt, ze vinden mensen die te zeker zijn van zichzelf ook arrogant omdat ze beseffen hoe onzeker het leven is. Hoogsensitieven zijn zeer integere mensen en zetten zich sterk af tegen het misbruiken en manipuleren van mensen, ze zullen het nooit kunnen vinden met mensen die op macht belust zijn. Als ze voelen dat de relatie gebaseerd is op wederzijds respect dan zal dat vriendschap voor het leven betekenen maar als ze daarentegen voelen dat de relatie er enkel is om elkaar te gebruiken en misbruiken en er geen voldoende aandacht is voor de menselijke factor dan zijn ze je liever kwijt dan rijk, ook al heeft dat financiële gevolgen. Ze zijn niet met geld om te kopen, met liefde daarentegen wel als ze voelen dat het oprecht is.

Dit gezegd zijnde, je bent als hoogsensitieve geen zonderling maar wel bijzonder, blijf wie je bent, je hoeft niet te veranderen ook al is het leven soms veel moeilijker voor jou dan voor de meeste anderen, bedenk ook dat je veel intenser van de goede momenten in het leven kan genieten en dat er in deze moeilijke wereld voor jou zeker een waardevolle betekenis is weggelegd. Jij bent in staat om andere mensen beter te begrijpen en te helpen en geloof mij, er zal in deze wereld steeds meer nood zijn aan mensen zoals jij. Hoogsensitieven zijn zoals de kat in de porseleinenkast die zelden iets breekt maar in plaats van tussen het porselein bewegen zij tussen hart en ziel, zo voorzichtig dat ze zelden iets zullen breken of achterlaten met schade, maar helaas verwachten zij hetzelfde ook van anderen. Jammer genoeg zijn er maar weinigen die zo veel rekening houden met de gevoelens van hun medemensen zoals zij dit doen waardoor ze dikwijls sneller gekwetst raken en teleurgesteld in deze wereld.

Hoogsensitief is niet gelijk aan overgevoelig

Hoogsensitiviteit is niet hetzelfde als hooggevoeligheid, het zijn vooral de reacties op bepaalde situaties die heel verschillend kunnen zijn. Een hoogsensitief persoon zal meestal niet overemotioneel reageren op een traumatische gebeurtenis maar zal het wel emotioneel dieper verwerken en betekenis geven. Waar een hooggevoelige persoonlijkheid zichzelf helemaal kan verliezen in tranen van vreugde of verdriet zal een hoogsensitieve eerder genuanceerd reageren en de pijn of het goed voelen gecontroleerd beleven. Maar het gevoel bij vreugde of verdriet zal zijn betekenis zeker niet missen, een hoogsensitieve probeert zich meer in te leven in de situatie terwijl een hooggevoelige eerder zal meeleven.

Iemand die hoogsensitief is, is zeker even diep menselijk voelend dan een hooggevoelige, alleen zal een hoogsensitieve op de situatie meer reageren vanuit zijn rechtvaardigheidsgevoel met betrekking op de zingeving en het leven, hij zal minder geven om de traan maar meer om de situatie, hij zal bij het verlies van een dierbare onmiddellijk de betekenis van het gemis voelen daar waar een hooggevoelige vooral is aangedaan door het ongeloof dat dit is kunnen gebeuren.  

Een hoogsensitieve heeft ook een sterk zintuiglijk waarnemingsvermogen, vandaar dat hij dikwijls minder in shock zal zijn wanneer er iets erg gebeurt, net omdat hij dit al heeft voelen aankomen en al een tijdje is kunnen beginnen met het verwerken. Persoonlijk denk ik dat het meer voorkomt dat een hoogsensitieve al eens hooggevoelig kan reageren vanuit zijn kwetsbaarheid en uit onbegrip terwijl het minder zo is dat een hooggevoelige denkt en voelt zoals een hoogsensitieve.

Ben jij hoogsensitief en heb je problemen om hiermee om te gaan in de huidige maatschappij dan kan het zinvol zijn je hierin te laten begeleiden. Je leert jezelf beter te begrijpen en je krijgt ook tips zodat je makkelijker leert omgaan met vrienden of collega’s op de werkvloer zodat je beter kan anticiperen en mogelijke probleemsituaties vermijden.